Wystawa „Historie w torebkach zaklęte”, którą przygotowało Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu jest prezentacją ponad 300 torebek od początku XIX wieku do XX wieku. Zaprezentowane zostaną torebki typu:  pompadurki, reticule, torebki z dalekowschodnimi motywami z lat 20., gobelinowe, koralikowe, żakardowe, Art. Deco z płytek siatkowych i kolczugowe oraz cały szereg innych cieszących oko, pięknych, często ręcznie wykonanych wyrobów noszonych przez kobiety na przestrzeni ponad dwustu lat. Oprócz historycznych torebek europejskich zaprezentowane będą również  torebki z różnych stron świata: Afryki, Azji, Australii i Oceanii, Ameryki Północnej i Południowej.  Eksponaty pochodzą z : Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Krakowa, Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Miasta Łodzi, Muzeum Miasta Zgierza, Teatru Wielkiego - Opery Narodowej oraz ze zbiorów Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu.

Dopełnieniem ekspozycji będą stroje damskie adekwatne do czasu wykonania torebek oraz malarstwo z wizerunkami kobiecymi. Widzowie będą mogli podziwiać dzieła m.in. takich artystów jak:  Alfons Karpiński, Józef Simmler Wojciech Weiss, Leopold Horowitz, Stanisław Bergman, Henryk Czarnecki, Stefan Żechowski.

Najstarsza prezentowana torebka pochodzi z 1835 roku ze zbiorów Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Jest to płaska torebka na łańcuszku w metalowej oprawie w kolorze złota. Cała powierzchnia korpusu pokryta haftem z drobnych koralików.  Na awersie są motywy roślinno- kwiatowe, natomiast na rewersie napis: „NA PAMIĄTKĘ W. T. S. OD D. S. 1835” wpisany w romb w otoczeniu drobnych kwiatów.  Torebki paciorkowe są charakterystyczne dla okresu biedermajer, były wykonywane przez kobiety własnoręcznie, przy wykorzystaniu wzorników dostępnych w magazynach mód.  

Warto także zwrócić uwagę na dwie torebki pochodzące z Amsterdamu. Pierwsza z nich wykonana z niebeskiego materiału, której metalowa oprawa w centralnej części pokryta została scenką rodzajową zaczerpniętą z obrazów XVII wiecznego holenderskiego malarza Adriana van Ostade pt. Rozmowy przy kominku. Scenka ukazuje dwóch mężczyzn i kobietę siedzących przed kominkiem. Po ich prawej stronie widoczna sylwetka psa - mówiąca o przyjaźni i cnotliwości żony oraz patynka symbolizująca obecność Boga w tym domostwie. Natomiast oprawa drugiej torebki ozdobiona została sceną nawiązującą do słynnego obrazu Nocna straż Rembrandta.

Pod koniec XIX wieku pojawiły się srebrne torebki tzw. pancerzowe, które w swym splocie naśladowały średniowieczne zbroje. Miały wydłużone kształty i ozdobne uchwyty, częstokroć grawerowane akantem lub monogramem. Torebki świetnie układały się podczas każdego ruchu podkreślając dynamikę sylwetki przez co były niezwykle atrakcyjne i stały się niemal elementem biżuterii.

Ciekawymi torebkami prezentowanymi na wystawie są wykonane przez uchodźców z Afryki Subsaharyjskiej powstałe w ramach projektu  REFUGEE ScART - L`ARTE DEI RIFUGIATI (Uchodźca ScArt – Sztuka uchodźców) w 2011 roku humanitarnego przedsięwzięcia pod patronatem Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców (UNHCR), realizowanego w Rzymie od 2011 roku, pod egidą Spiral Foundation Onlus. Nazwa ScArt (ScART, SCART). Przedmioty te w całości powstały z przetworzonych skrawków materiału.

Odrębną grupą torebek są pochodzące z różnych stron świata. Bardzo ciekawe i różnorodne są torby afrykańskie, np. te z Afryki Północnej – krajów Magrebu z naturalnej garbowanej skóry dobrej jakości, szyte ręcznie w małych pracowniach, często tłoczone.

Torebki pochodzące z Afryki środkowej i Wschodniej wykonane są ze skóry, niekiedy zdobione elementami metalowymi, włosiem, koralikami, muszelkami, fragmentami plastiku czy malowaniem. Czasem głównym materiałem torebki jest trawa lub tykwa.

Uzupełnieniem całości są stroje z kultur pozaeuropejskich, m. in. tradycyjne kimono ślubne panny młodej, zwane uchikake. Jest to długie i niezwykle bogato zdobione kimono. Prezentowane na wystawie jedwabne kimono ślubne pochodzi z Chiba (płw. Boso), z II poł. XX wieku i jest przykładem japońskiego artyzmu w zdobnictwie tkanin. Elementem tradycyjnego stroju stanowiły torebeczki na planie kwadratu ściągane u góry sznureczkiem.

Wernisaż wystawy 19 lutego 2021 r. o godz. 17:00.

Kuratorkami wystawy są Ilona Pulnar-Fredjani i Katarzyna Jendrzejczyk.

Wystawie towarzyszyć będzie 2. Międzynarodowe Akademickie Biennale Akcesoriów Ubioru (2. MABAU) pt. ,,Torby, torebki, kuferki podróżne, sakiewki... wokół historii, materii, formy, idei` organizowane przez Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Radomiu i Muzeum im. Jacka Malczewskiego. Podczas wydarzenia zostaną zaprezentowane realizacje  semestralne i dyplomowe: unikatowe kreacje torebek wykonane na zajęciach w Uczelniach oraz także takie, które powstaływ ramach współpracy z zakładami  przemysłowymi. Konferencja jest skierowana do wszystkich zainteresowanych: muzealników i kolekcjonerów dzieł sztuki, nauczycieli akademickich, artystów i projektantów, teoretyków i historyków sztuki, krytyków artystycznych, studentów,  absolwentów,  doktorantów kierunków artystycznych i humanistycznych, osób związanych z sektorem mody i przemysłem. Konferencja składa się z części naukowej wypełnionej wystąpieniami -wykładami w ramach sesji panelowych oraz części artystycznej obejmującej dwie wystawy: historyczną pt. ,,Historie w torebkach zaklęte`` i dydaktyczną prac studyjnych-studenckich,  dyplomowych z różnych ośrodków akademickich w kraju i za granicą a także kolekcji zrealizowanych w przemyśle.